Iemand laat zich een beetje meeslepen als hij de jongeren in de Prevzgojne dom Radeče ontmoet. Omdat dit jongens en soms meisjes in de bloei van hun jeugd zijn, die zouden moeten genieten van het leven, leren, de wereld leren kennen, verliefd worden, maar in plaats daarvan zitten ze in een instelling, wat de laatste halte is voor een echte gevangenis.
Als ze niet tot bezinning komen, als ze niet beginnen met het volgen en leven volgens sociaal aanvaardbare regels, zullen ze de volgende keer achter de tralies van een echte gevangenis staan. Ze zijn zich hiervan bewust. Tijdens de open dag van de instelling heb ik een groep jonge jongens verzameld die bereid waren een stap dichterbij te komen. Hun antwoorden overtuigden mij niet. Voor sommige mensen lijkt een verblijf in Radeče een verstandige volgende stop na de onderwijsinstelling waar ze al zijn geweest, en een van hen vertelde me eerlijk gezegd: “Ik zal niet stoppen met het plegen van misdaden omdat ik het graag doe, ik ben ook niet bang voor de gevangenis”.
Misschien ontmoet ik hem over een paar jaar inderdaad in een echte gevangenis, waar misdaadverhalen me vaak naartoe leiden, maar ik hoop dat hij van gedachten verandert en tot bezinning komt. In de enige heropvoedingsinstelling van het land, waar degenen die als minderjarigen criminele daden hebben begaan en het in de instellingen niet ‘levend hebben gemaakt’, heeft iedereen de kans om opnieuw te beginnen, om op een betere basis te beginnen. “Heel vaak zijn degenen die bij ons landen al eerder voor verschillende zaken behandeld. Ze komen hier pas later als men zich realiseert dat alle andere opties zijn uitgeput.” zei ze de directeur van Prevzgojný dom Radeča Viktorija Erpič.
Sommige jonge mensen beginnen lessen te missen, komen in slecht gezelschap terecht en beginnen misdaden te plegen. Dit zijn samenlevingen waarin vaak drugs worden aangetroffen en waarvan sommige deze ook verkopen. Ik sprak ook met een achttienjarige die ‘wiet deed’, zoals hij me eerlijk vertelde. Wat mij schokte was het feit dat hij hier al op dertienjarige leeftijd mee begon, zoals je vandaag in de nieuwe kunt zien Misdaadverhalen in de show World op Kanal A. Maar veranderingen ten goede zijn mogelijk en vinden plaats. De jongeman, die binnenkort zeventien wordt, is daar het bewijs van. Ik sprak hem half mei voor het eerst en was toen in een heel slecht humeur. Hij was er zeer slecht aan toe, twee maanden voordat hij van de onderwijsinstelling naar Radeče werd overgeplaatst. Hij vroeg daar om een eenpersoonskamer, omdat hij het liefst alleen is. “Op mijn tiende kwam ik in aanraking met marihuana, op mijn dertiende zat ik al aan de heroïne,‘ vertrouwde hij mij toen toe. Hij raakte al snel verslaafd en zag hoe jonge mensen om hem heen het leven verloren aan drugs. Zo verloor hij ook zijn beste vriend, die pas zeventien jaar oud was toen ze stierf.
Deze keer wachtte hij tot mijn vreugde op mij in nog mooiere kleuren. Netjes, in een kleurrijke trui met zilveren ketting en daaraan een schattig fietshangertje dat hij van zijn broer kreeg toen hij op bezoek kwam. Ook al fietst hij zelf niet, de fiets is meer dan een inspirerend symbool, vooral tegenwoordig, toen wij Slovenen de wereldkampioen wielrennen, Tadej Pogačar, kregen. “Ik voel me beter, ik ben blij dat ik al een tijdje ‘clean’ ben”, vertrouwde hij mij eerst toe. Clean zijn verwijst naar zijn onthouding van drugs harddrugs op zo’n jonge leeftijd is het handhaven van onthouding en herstel van verslaving een zeer uitdagende taak. Maar hij besefte dat dit de enige manier is om een ander leven te leiden dan het leven dat hem naar Radeče bracht Hij staat hem bij en moedigt hem aan om zijn doelen te bereiken.
In Radeče moeten alle jongeren leren wat het betekent om te bestellen, wat velen thuis niet eens wisten. Vooral orde en sommige regels vormen de basis voor jongeren om niet af te dwalen, benadrukt de directeur, die waarschuwt dat steeds meer aankomsten bij deze instelling ook verband houden met geweld. Daarom adviseert hij alle ouders: “Om kinderen zo snel mogelijk te laten wennen aan bepaalde verplichtingen, aan een bepaald dagelijks ritme, betekent het vervullen van een aantal gebruikelijke dingen, routines en dergelijke. Maar als er zich problemen voordoen, moet er op tijd hulp worden gezocht, mensen moeten zich niet schamen om hulp te zoeken .”